مسکن؛ اصلی ترین دغدغه حدود 50 درصد از ایرانیهاست که دولت فقط با اجرای قوانین خوبی که مجلس یازدهم (مجلس سابق) در این حوزه به تصویب رساند؛ می تواند تا حد زیادی از این دغدغه ها بکاهد.
«وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابهلای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیلها و پیشینههایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم میگذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
اگر نمیتوانید، بروید آقای عارف!
ایسنا گزارش داد: محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور به تازگی طی اظهاراتی در جلسه ستاد تنظیم بازار گفته است: "سختی و شرایط کشور با دهه ۶۰ شباهت دارد."[1]
*مشخص نیست تجربه زیسته در سیاست کشور چه زمانی به درد برخی رجال سیاسی خواهد خورد؟
عارف که یک چهره دانشگاهی است و باید به صفت مطالعه شناخته شود چرا نمی داند که قبل از او کسی در دولت روحانی گفته بود شرایط کشور "شرایط ته درّه" است اما دروغ گفت و امروز مشخص شده که آن روزها در شرایط ته درّه نبودیم.
و یا همینطور عارف چرا فراموش کرده مدیری را در دولت احمدی نژاد که گفته بود شرایط کشور "شرایط شعب ابی طالب" است و البته این تحلیل وی از سوی مقام معظم رهبری به صورت تلویحی مورد نکوهش قرار گرفت و شرایط کشور از سوی معظم له به "شرایط بدر و خیبر" تشبیه شد.
از منظر سیاست و عقلانیت های حکمرانی گذشته لکن حرف عارف با واقعیت هم مطابق نیست.
در دهه شصت حتی کشتی های حامل غذای مردم ایران در خلیج فارس هدف موشک قرار می گرفتند، شهرهای کشور زیر آتش بمباران و موشک بودند، بخشی از خاک کشور در اشغال دشمن بود، ایران در انزوای کامل بین المللی قرار داشت، توانمندی تولید بخش زیادی از داروها را نداشتیم، نمی توانستیم آب را از دریا به شهرها بیاوریم، متحدان کلان امروز از قبیل چین و روسیه را نداشتیم و قدرت ایران در نبردهای مستقیم و نیابتی با آمریکا و متحدانش که بعدها در قضایای بوسنی، سوریه، لبنان، ونزوئلا و ... به اثبات رسید هنوز آزموده نشده بود.
آیا شرایط امروز با آن روزها قابل مقایسه است؟
مردم کوچه و بازار ضرب المثل جالبی دارند که می گوید: "نباید با یک غوره دچار سردی شد و با یک مویز گرمی کرد".
به نظر می رسد عارف بعنوان یک مسئولان رده بالای دولتی باید سعه صدر بیشتی در مقابله با مشکلات داشته باشد و اگر هم احساس تنگی و تنهایی دارد؛ توصیه این است که به جای ملکوک کردن دستاوردهای کشور و داستان سرایی در مقابل پیشرفتهای مردم ایران طی 45 سال گذشته؛ از سمت خود کنار برود.
صحبت های نومیدانه عارف در حالی است که رئیس جمهور پزشکیان با لحنی امیدوارانه و چاره جو صحبت می کند.
نقش رأی خوب مردم در بهبود اجرائیات کشور
قوانین خوبی که اجرا نشدند!
سعید لطفی، عضو هیات مدیره اتحادیه مشاوران املاک تهران در مصاحبه با ایلنا ضمن ارائه این پیش بینی که در فصل اجاره مسکن 1404 شاهد افزایش نرخ اجاره خواهیم بود، گفته است: متاسفانه دولتها هیچ اقدام حمایتی برای مستاجران انجام ندادهاند. قانون تعیین نرخ اجاره براساس نرخ تورم هم به هیچ وجه در بازار رعایت نمیشود. نمایندگان مجلس قانون وضع میکنند اما پس از وضع قانون، اجرای آن پیگیری نمیشود و کسی پیگیر نحوه اجرای مصوبات نیست.
لطفی افزود: قرار بر این بود که موجرانی که با مستاجران قرارداد دو ساله منعقد میکنند معاف از مالیات شوند اما همین قانون هم به اجرا نرسید و مالکان هم تمایلی به اجرای این قانون ندارند.
وی همچنین با تأکید بر نقش بانک ها در معضل مسکن تصریح می کند: چرا نهادهای نظارتی به تخلف بانکها درباره عدم اختصاص منابع خود به ارایه تسهیلات به بخش مسکن ورود نمیکنند؟ طبق قانون بانکها باید 20 درصد تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند اما چرا به این قانون عمل نکردند و چرا کسی اقدامی در برخورد با بانکها انجام نمیدهد.
لطفی تاکید کرد: قانون به صراحت اعلام میکند که خانههای خالی باید وارد بازار مسکن شود یا مشمول مالیات شود اما همین خانههای خالی هم -اکثرا- در اختیار بانکها است و بانکها بنگاهداری میکنند و آن منابعی که باید در قالب وام در اختیار مردم قرار دهند را در ساخت و ساز مسکن سرمایه گذاری میکنند، همه هم این موضوع را میدانند اما رسیدگی نمیکنند.[2]
*"بلا اجرا ماندن قوانین مهم و راهبردی بویژه در حوزه اقتصاد" یکی از اصلیترین معضلاتی است که طی 4 سال گذشته دامن اجرائیات کشور و زندگی مردم را گرفت.
معضلی که رئیس مجلس نیز مدتی است در برخی سخنان گاه و بیگاه خود به آن اشاره کرده و به تلخی از قوانین مهمی گفته است که یا اجرا نشده اند و یا با ضعف اجرا شده اند.[3]
شوربختانه باید اشاره کرد که صحبت های این فعال ستادی بازار مسکن نیز کاملا درست است و البته باید اذعان کرد که همه این تخلفات و کم کاری ها مورد اشاره رئیس و نمایندگان مجلس نیز قرار گرفته است.
مع الوصف از آنجا که دولت ها اصلی ترین و قویترین کارگزاران کشور هستند و مجلس نیز عملا از هیچ اختیار اجرایی برخوردار نیست؛ لذا اگر مجلسی بهترین مصوبات را داشته باشد و یا بصورت دقیقی بتواند تخلفات اجرایی را رصد کند اما از عزم یک دولت برای اجرا خبری نباشد؛ نوعا باید صبر کرد تا مردم در انتخابات بعدی با "رأی خوب" دولت بهتری را برگزینند. زیرا اجرای قانون از خود قانون مهمتر است.
اکنون و با روی کار آمدن دولت تازه و شخص رئیس جمهور پزشکیان؛ طبعا این امیدواری وجود دارد که قوانین خوب و البته مهجور مانده کشور به درستی و با عزم مصمم اجرا شوند. همچنانکه شاهد اجرای قانون مهجور مانده کالابرگ و تأثیرات مثبت آن هستیم.
بخش مسکن؛ اصلی ترین دغدغه حدود 50 درصد از خانوارهای ایرانی است که دولت فقط و فقط با اجرای قوانین خوبی که مجلس یازدهم (مجلس سابق) در این حوزه به تصویب رساند؛ می تواند تا حد زیادی از این دغدغه ها بکاهد.
بدبینانه اما عقلانی؛ درباره دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، بامداد سه شنبه (۱۹ فروردین) درباره مذاکرات شنبه (۲۳ فروردین) در عمان اعلام کرد: ایران و امریکا گفتگوهای غیر مستقیم را روز شنبه در عمان پیگیری می کنند.
به گزارش شفقنا، عراقچی در پیام خود در شبکه ایکس افزود: ایران و ایالات متحده روز شنبه در عمان برای گفتگوهای غیرمستقیم در سطح مقامات بلندپایه دیدار خواهند کرد. این یک فرصت و در عین حال یک آزمون است. توپ هم اینک در زمین آمریکاست.[4]
*درباره دور جدید مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا اول از همه باید به یک رویداد مطلوب اشاره کرد و آن عدم وعده پردازی دولت و ترسیم نکردن لوبیای سحرآمیز از مذاکرات است.
این رفتار درست که عبرت کارهای غلط در دولت آقای روحانی است؛ نویدبخش رویکرد منطقی در دولت نسبت به مذاکرات است که باید آنرا مغتنم دانست.
درباره آمریکا نیز باید دانست که دور جدید مذاکرات؛ خواسته شخص ترامپ است تا به این وسیله بتواند در قبال یک هژمونی رقیب یعنی ایران؛ خود را مطرح و دارای دستاورد معرفی کند. همچنانکه درباره اقتصاد چین، جنگ اوکراین و قضیه غزه چنین قصدی دارد.
طبعا حاکمیت کشورمان با این قضیه مشکلی ندارد اما به این شرط که مذاکرات برای مردم حاوی دستاورد باشد و آمریکا نیز در عمل اثبات کند که به تصمیمات مذاکراتی پایبند است.
البته این قضیه بعید است زیرا هم حاکمیت آمریکا با ایران دچار دشمنی ذاتی است و هم شخص ترامپ نیز نشان نداده که از عقلانیت یا نجابت ویژه ای برخوردار باشد. مع الوصف آداب مذاکره و عقلانیت حکمرانی ایجاب می کند که ایران اسلامی پس از چندین بار درخواست بت فوروارد و پیغام ترامپ؛ مذاکره غیر مستقیم با دولت آمریکا را بپذیرد و بر نتیجه مذاکرات نیز متمرکز باشد زیرا مذاکره بدون دستاورد به معنی اعمال اراده آمریکا به ایران است.
آمریکا تاکنون در قبال مذاکرات غیر مستقیم سابق در قضایای افغانستان و برجام؛ نشان داده که به قول و تصمیمات مذاکراتی پایبند نیست لکن مجددا تأکید می شود که آداب مذاکره و حکمرانی عقلانی ایجاب می کند که دور جدیدی از مذاکرات غیر مستقیم را با آمریکا آغاز کنیم و باز هم اگرچه نسبت به مذاکرات خوشبین نیستیم اما رفتارهای آمریکا را مجددا به بوته آزمایش بسپاریم.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: مسکن وابستگی ارزی ندارد و می توانیم بحران مسکن را در طول اجرای برنامه هفتم حل کنیم.
محمدباقر قالیباف در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره ارزیابی نتایج اجرا و آسیب شناسی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان گفت: ما در برنامه هفتم برای بخش مسکن، رشد ۹ درصدی را در نظر گرفتیم. همه موارد مربوط به حوزه مسکن به توان داخلی کشور بستگی دارد و حوزه مسکن هیچ بهانهای از جمله بهانههای مربوط به موضوعات ارزی را ندارد.
وی بیان کرد: شروع جدی اجرای برنامه هفتم عملاً از امسال است و باید به آن توجه شود. امروز مهمترین موضوع در حوزه معیشت، مسکن است چرا که بخش قابل توجهی از درآمدهای افراد جامعه صرف تامین مسکن میشود.
رئیس مجلس شورای اسلامی متذکر شد: در ماده ۵۰ قانون برنامه هفتم ظرفیتهای زیادی را به ویژه برای بخش زمین در نظر گرفتیم که باید به آن توجه شود. از سوی دیگر مجلس قانون جهش تولید مسکن، قانون ساماندهی اجاره بها و قانون مالیات بر خانههای خالی را تصویب کرد اما متاسفانه این قوانین آنطور که باید و شاید اجرایی نشده است.
قالیباف ادامه داد: از سوی دیگر قیمت مصالح و هزینه انشعابات، خدمات دولتی و نظام مهندسی و صدور پروانه افزایش یافته است و مهندسان ما به خوبی میدانند که ما در بخش خدمات نظام مهندسی از افرادی که میسازند، میگیریم اما خدمات لازم به آنان داده نمیشود.
وی با تاکید بر اینکه حوزه مسکن وابستگی ارزی ندارد، اظهار کرد: در حوزه طلا در ۹ ماه سال شاهد ۱۲۰ درصد سود بودیم و زمانی که این بازارها چنین وضعیتی د ارد سرمایه گذاران وارد حوزه مسکن نمیشوند. از سوی دیگر هم بانکها بت فوروارد آنطور که باید و شاید به تعهدات خود در بخش مسکن عمل نمیکنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: هدف ما از نظارت در اجرای قوانین حوزه مسکن مچ گیری نیست بلکه اصلاح روش هاست. الان اگر زن و مرد در یک خانواده هر روز به سرکار بروند و تلاش کنند اگر مسکن نداشته باشند همه درآمدشان صرف مسکن میشود. این در حالی است که زمین به اندازه کافی در اختیار داریم. از سوی دیگر میتوانیم بحران مسکن را در برنامه هفتم حل کنیم و به رشد ۹ درصدی برسیم اما این مساله مستلزم آن است که د ر این حوزه تحرک جدی داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: حتماً در مجلس پیگیری میکنیم موضوع اعطای کالابرگ و مساله مسکن مورد توجه جدی قرار گیرد چرا که در این شرایط تورمی باعث میشود فشار بر هفت دهک جامعه کاهش یابد. باید قوانین حوزه مسکن اجرایی شود.
پس از توافق لیبی با آمریکا،عملیات طلوع ادیسه طراحی شد.سرهنگ مککانل، فرمانده اسکادران ۲۷ ایالات متحده درباره این عملیات میگوید:اولین باری بود که ۲۴ سلاح را در یکزمان و در یک بمباران پرتاب میکردم.
شب گذشته ترامپ در دیدار با نخستوزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که روز شنبه با ایران مذاکره مستقیم خواهد داشت. نتانیاهو نیز گفت که مذاکره مطلوب او، «مدل لیبی» است.
در خصوص مذاکره مستقیم باید گفت مسئولین ارشد ایران، این موضوع را رد کردهاند. عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان تاکید کرد که مذاکرات در عمان و غیرمستقیم است. به نظر میرسد طرح ادعای مذاکره مستقیم، باهدف افزایش فشار روانی اجتماعی و بینالمللی برای رسیدن به این موضوع و امتیازگیری بیشتر است. اما موضوع مهم این است که مدل مذاکراتی مطلوب آمریکا و اسرائیل، مدل لیبی است.
قدم اول برای لیبیسازی ایران چیست؟
ترامپ در روزهای آغازین ریاست جمهوری خود، سند فشار حداکثری علیه ایران را صادر کرد. در متن این سند آمده است: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی شناخته میشود. برنامه هستهای ایران، ازجمله قابلیتهای غنیسازی، بازفرآوری و موشکها با قابلیت حمل کلاهک هستهای، خطری جدی برای آمریکا به شمار میرود. ایران مانع دسترسی آژانس به سایتهای نظامی شده است. بنابراین، اعمال فشار حداکثری برای پایان دادن به تهدید هستهای، محدود کردن برنامه موشکهای بالستیک و توقف حمایت از گروههای تروریستی، در راستای منافع ملی ماست.»
بر اساس این سند، خواسته ترامپ به اطمینان از عدم دستیابی به سلاح هستهای محدود نمیشود. بلکه غنیسازی سلاح آمیز، موشکهای بالستیک و نیروهای سپاه پاسداران، جزو اهداف اوست. رسیدن به این خواسته، قدم اول لیبی سازی ایران است.
شروع داستان لیبی از قدرت گرفتن
در دهه ۱۹۸۰ میلادی، کشور لیبی به رهبری معمر قذافی، به سمت توسعه تسلیحات موشکی و هستهای حرکت کرد. مانند همیشه، افزایش قدرت داخلی و نظامی یک کشور غیر غربی، نگرانیهای آمریکا را برانگیخت و درنتیجه از ابتداییترین ابزار خود یعنی تحریم اقتصادی استفاده کرد. درنتیجه فشارهای فزاینده و ایجاد اجماع جهانی علیه لیبی، قذافی حاضر به مذاکره با آمریکا شد.
مذاکره و توافق لیبی با آمریکا
درنهایت لیبی و آمریکا در سال ۲۰۰۳ به توافق رسیدند. طبق این توافق، لیبی برنامه هستهای خود را کنار گذاشت و موشکهای خود را محدود کرد. همچنین به نیروهای خارجی اجازه بازرسی از سایتهای مهم خود را داد.
در مقابل آمریکا وعده داده بود که تحریمهای اقتصادی را لغو خواهد کرد. لیبی آماده حرکت به سمت توسعه اقتصادی و تعامل با دنیای پس از انزوا بود. انگلستان به لیبی وعده داده بود که از این کشور در مقابل تهدیدات حمایت خواهد کرد. اما آمریکا به وعدههای خود مبنی بر لغو تحریم و عادیسازی روابط با لیبی عمل نکرد.
حمایت از معترضان، بهانه عملیات «طلوع ادیسه»
در ماجرای موج تظاهرات داخلی لیبی، اوضاع این کشور در سال ۲۰۱۱ بحرانی شد. آمریکا و ناتو به بهانه نجات غیرنظامیان لیبی از دست حکومت قذافی، عملیات «طلوع ادیسه»(Operation Odyssey Dawn) را طراحی کردند. این طرح با ائتلاف نیروهای آمریکا، انگلستان و فرانسه اجرا شد. طی این عملیات، بمبارانهای هوایی شدید صورت گرفت.
لیبی که پیش از این در مذاکره با آمریکا خود را خلع سلاح کرده بود؛ نتوانست در برابر تجاوز نیروهای خارجی ایستادگی کند.
به گزارش نیروی هوایی آمریکا، در مارس ۲۰۱۱، اسکادران بمبافکن ۳۴ آمریکا، مأموریت گرفت تا همزمان با سایر نیروهای ناتو، به لیبی حمله کند. توماس براک، مدیر وقت این اسکادران میگوید: «در کمتر از ۴۲ ساعت از زمان اطلاعرسانی، مهمات جمعآوری شد و همه هواپیماها بارگیری شدند و جتها در حالت پرتاب بودند. در این عملیات از بمبهای ۲ هزار پوندی استفاده شد.»
سرهنگ کریستوفر مککانل، فرمانده اسکادران ۲۷ میگوید: «این اولین باری بود که ۲۴ نوع سلاح را در یکزمان و در یک بمب پرتاب میکردم.» درنهایت با کشته شدن قذافی، حکومت لیبی سرنگون گردید.
سرنوشت لیبی پس از سقوط قذافی
شاید ناظران بینالمللی و برخی نیروهای داخلی لیبی تصور میکردند که قرار است پس از قذافی، همانگونه که نیروهای ناتو وعده داده بودند، حکومتی دموکراتیک بر سر کار بیاید که ضمن تعامل سازنده با کشورهای غربی، توسعه لیبی را رقم بزند.
اما پس از سرنگونی قذافی، لیبی به محل انواع جنگهای داخلی، جولان تروریستها و اقدامات تجزیهطلبانه تبدیل شد. طبق گزارشهای سازمان ملل، از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۲ بیش از ۲۰ هزار نفر در جنگ داخلی کشته و بیش از یکمیلیون نفر آواره شدند.
در این روزها پس از گذشت ۱۴ سال، هنوز اوضاع لیبی باثبات نگشته و یک دولت ملی فراگیر تشکیل نشده است. از سال ۲۰۱۱ به بعد، تنها در طی ۵ سال، ۹ نخستوزیر روی کار آمد.
از زمان انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۴، لیبی شاهد حکمرانی همزمان دو دولت است. یک دولت در غرب به بت فوروارد پایتختی طرابلس است که این دولت مورد حمایت محور ترکیه-قطر قرار دارد و نیروهای ترکیهای برای حفظ آن تلاش میکردند. دولت شرق نیز به پایتختی طبرق شکل گرفت که سعودیها و امارات حامی آن هستند.
بیثباتی درنتیجه کشمکشهای نیروهای خارجی در لیبی، صرفا به تشکیل دو دولت محدود نشد؛ بلکه شاهد ادامه جنگهای داخلی نیز هستیم. بهعنوان مثال، دولت طبرق در سال ۲۰۱۹ به دولت طرابلس حمله کرد و تلفات انسانی زیادی بر جای گذاشت.
رئیس مجلس شورای اسلامی امروز با حضور در جایگاه خبرنگاران مجلس، سال جدید را تبریک گفت.
محمدباقر قالیباف در جریان برگزاری جلسه علنی امروز (سهشنبه ۱۹ فروردین ماه) مجلس شورای اسلامی، در جایگاه خبرنگاران مجلس حضور یافت.
رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن تبریک سال جدید و انجام گفتگویی کوتاه با خبرنگاران، با آنها عکس یادگاری بت فوروارد گرفت.
مردم تهران در محکومیت جنایات وحشیانه اخیر رژیم صهیونیستی علیه مردم و کودکان غزه در روز چهارشنبه در میدان فلسطین تجمع میکنند.
مردم تهران در محکومیت جنایات وحشیانه اخیر رژیم صهیونیستی علیه مردم و کودکان غزه تجمع میکنند.
این تجمع در روز چهارشنبه ۲۰ فروردین ماه ساعت ۱۰ صبح در میدان فلسطین برگزار خواهد شد.
گفتنی است، ارتش اشغالگر رژیم صهیونیستی روز گذشته در ادامه اقدامات جنایتکارانه خود، چادر محل اسکان بت فوروارد خبرنگاران را در محوطه بیمارستان ناصر در نوار غزه بمباران کرد. این حمله به شهادت ۲ نفر از اصحاب رسانه و جراحت چندین نفر دیگر انجامید.